Quyền lực hộ chiếu
Những nước phát triển thường có xếp hạng dẫn đầu trên Hanley Pasport Index, vì công dân các nước này thu nhập cao, học vấn tốt, tỷ lệ tội phạm thấp…
Lâu không được đi đâu, không sờ đến cuốn hộ chiếu, đọc tin hộ chiếu Việt Nam tăng 6 bậc trên bảng xếp hạng toàn cầu (thời điểm tháng 8/2023) thấy cũng mừng, nhưng vào xem bảng xếp hạng gốc thì với vị trí 83/199 là quá khiêm tốn.
Xếp hạng trên VN có Timor-Leste, Jamaica, Kazakhstan, Tanzania, Zimbabwe…
Chỉ số Hộ chiếu Hanley (Hanley Pasport Index) là bảng xếp hạng hộ chiếu 199 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới theo số lượng điểm đến không cần xin visa. Theo chỉ số này tôi vừa xem, công dân mang hộ chiếu Việt Nam có thể nhập cảnh 55 điểm đến trên toàn thế giới mà không cần xin thị thực.
Hiện tại hộ chiếu “quyền lực” nhất là Singapore (192 điểm đến); ba nước xếp thứ hai là Đức, Ý, Tây Ban Nha (190); bảy nước xếp thứ ba là Áo, Phần Lan, Pháp, Nhật Bản, Luxembourg, Hàn Quốc, Thụy Điển (189).
Điều dễ thấy là những nước phát triển thường có xếp hạng dẫn đầu trên Hanley Pasport Index, vì công dân các nước này thu nhập cao, học vấn tốt, tỷ lệ tội phạm thấp… Họ là nhóm du khách ưu tiên nên được miễn thị thực.
Ngoài lý do trên thì một lý do khác mà nhiều nước dù trong nhóm đang phát triển, nhưng vẫn có xếp hạng cao, là chính sách thị thực cởi mở. Theo nguyên tắc có đi có lại, anh miễn cho tôi thì tôi miễn cho anh, hai bên cùng có lợi. Tất nhiên cũng có những nước không theo nguyên tắc này, ví dụ nhiều nước miễn cho Nhật nhưng không được Nhật miễn lại. Nhưng dù sao nguyên tắc có đi có lại nếu được áp dụng sẽ có những đóng góp nhất định trong việc cải thiện thứ hạng trên Hanley Pasport Index.
Việc chủ động miễn thị thực vừa là chính sách góp phần thu hút du khách, vừa có thể dẫn đến điều kiện thuận lợi cho người dân khi ra nước ngoài (nếu quốc gia liên quan cũng miễn visa cho chúng ta để có đi có lại).
Tôi biết rằng đây là một câu chuyện dài và không dễ dàng. Tuy nhiên cải cách thị thực đang là xu hướng chính và được ủng hộ. Vấn đề còn lại là cải cách đến mức độ nào và tốc độ ra sao.
Tại hội nghị toàn quốc về du lịch hồi tháng 3/2023, Thủ tướng đã chỉ đạo tăng số quốc gia được miễn visa khi nhập cảnh Việt Nam, kéo dài thời hạn lưu trú với lệ phí hợp lý, mở rộng visa điện tử (e-visa). Mới đây Quốc hội cũng đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, trong đó có nhiều quy định mới liên quan đến hộ chiếu, thị thực.
Dân số VN đứng thứ 15 trên thế giới, quy mô GDP xếp thứ 37 (IMF) nên chỉ số hộ chiếu không thể loanh quanh vị trí 83.
Võ Văn Thành