Latte cuối tuần #5: Facebook tròn 20 tuổi
Chủ nhật này Facebook tròn 20 tuổi. Vào giữa tuần, Meta đã công bố báo cáo tài chính với nhiều con số kỷ lục, cho biết vốn hóa thị trường của công ty tăng vọt lên 1,2 nghìn tỷ USD.
Các chủ đề tuần này:
20 năm Facebook
Thanh lý Evergrande: 5 điều cần biết về điều gì sẽ xảy ra tiếp theo
Tai nghe Vision Pro của Apple mở ra kỷ nguyên mới của công nghệ cá nhân
6 câu hỏi nên hỏi ở điểm giữa sự nghiệp của bạn
50 phim hay nhất trên Netflix hiện nay
Xin chào cuối tuần. Thế hệ cuối 7X và 8X chắc đều nhớ video quảng cáo Sprite năm 1997. Hồi ấy suốt ngày tivi vang lên đoạn rap mà tôi thuộc lòng cho đến nay sau hơn 20 năm: "Dù bạn đẹp hay bạn giàu, bạn duyên dáng, bạn quyến rũ. Lúc bạn vui, khi bạn buồn, cuộc sống quanh ta chẳng đổi thay. Cơn khát sẽ đến với bạn trong từng ngày từng giờ, dù bạn có là ai bạn cũng không thể quên đi được,...".
Cuối tuần lan man, tôi nhớ đến đoạn rap trên khi ngồi điểm lại một vài chủ đề đọc - xem trong tuần.
Hơn 20 năm qua cũng là quãng thời gian các mạng xã hội, trong đó có Facebook, ra đời và phát triển, trở thành một trong những nơi chiếm nhiều thời gian nhất khi mọi người trải nghiệm Internet và chia sẻ vui, buồn trong cuộc sống.
“Lúc bạn vui, khi bạn buồn", Facebook luôn ở đó, trong chiếc điện thoại với câu hỏi “Bạn đang nghĩ gì thế?”.
Tôi mở tài khoản Facebook năm 2009 (Fb của tôi tại đây), và dùng thường xuyên từ đó đến nay để kết nối bạn bè, đôi khi để post linh tinh lang tang, và chủ yếu là để phục vụ công việc. Nhiều khi mệt mỏi cũng muốn khóa tài khoản, nhưng thực sự không có nơi nào tốt hơn các mạng xã hội để tôi biết mọi người đang quan tâm đến chuyện gì - điều mà công việc làm báo của tôi không thể không biết.
Facebook tròn 20 tuổi vào Chủ nhật này. Vào giữa tuần, Meta đã công bố báo cáo tài chính với nhiều con số kỷ lục, cho biết vốn hóa thị trường của công ty tăng vọt lên 1,2 nghìn tỷ USD.
Trong tuần tôi đọc hai bài liên quan đến Facebook và các mạng xã hội.
Một bài trên Nytimes về phiên điều trần đối với các mạng xã hội tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ. Hôm thứ Tư (31/1/2024), CEO của một số mạng xã hội nhiều người dùng nhất thế giới đã đến Washington DC dự phiên điều trần.
Thượng nghị sĩ của cả hai đảng đưa ra cáo buộc gay gắt đối với các nền tảng của Meta, X, TikTok, Discord và Snap, cho rằng các nền tảng này đã tạo ra “một cuộc khủng hoảng ở Mỹ” bằng cách cố tình phớt lờ nội dung có hại đối với trẻ em và ưu tiên lợi nhuận hơn là sự an toàn của cộng đồng.
Các nhà lập pháp cho rằng những nền tảng mạng xã hội cần xin lỗi về việc gián tiếp làm hại trẻ em, thậm chí là “bàn tay dính máu”.
Mark Zuckerberg đã nhiều lần tham dự điều trần nên khá bình tĩnh trong đối đáp. Đứng phát biểu trước gia đình nạn nhân bị lạm dụng (vì dùng mạng xã hội) trong phòng điều trần, Mark nói “Tôi xin lỗi vì tất cả những gì các bạn đã trải qua”.
Thượng nghị sĩ Tom Cotton, đảng viên Đảng Cộng hòa, nhiều lần hỏi ép CEO TikTok, Shou Chew, về mối quan hệ của ông với chính phủ Trung Quốc. Chew, người Singapore, phủ nhận mọi mối liên hệ.
Đoạn đối đáp giữa Tom Cotton và Shou Chew sau đó trở thành một trend được nhiều người quan tâm. Các thượng nghị sĩ liên tục đặt câu hỏi xung quanh quyền công dân của Chew, liệu anh có phải là công dân của quốc gia nào khác ngoài Singapore hay không. Khi Shou Chew phủ nhận, Cotton hỏi liệu anh đã từng nộp đơn xin quốc tịch Trung Quốc chưa và lưu ý rằng anh từng sống ở Bắc Kinh.
“Thưa Thượng nghị sĩ, tôi phục vụ đất nước của mình là Singapore,” Chew trả lời và nói thêm rằng anh chưa xin quốc tịch Trung Quốc.
Một bài khác tôi đọc trong tuần này, trên The Economist, nói về những thay đổi gần đây của các nền tảng mạng xã hội, và có vẻ như mạng xã hội như chúng ta biết những ngày đầu đã kết thúc.
Một số điểm khác biệt của mạng xã hội ngày nay khác với 20 năm trước:
Các phương tiện truyền thông xã hội mới không còn mang tính kết nối xã hội nữa
Ngày nay video ngắn trở thành xu hướng, và thuật toán của TikTok, Facebook… dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) đang phục vụ người xem những clip dựa trên hành vi, sở thích của người xem chứ không phải theo kết nối xã hội của họ. Ví dụ như bạn thích xem show “Chị đẹp", và AI ghi nhận bạn từng dừng lại nhiều lần ở các clip liên quan đến show này thì news feed của bạn sẽ được đẩy lên các clip tương tự từ bất cứ ai, chứ không ưu tiên đẩy lên dòng trạng thái của những người bạn quen biết - những người trong vòng kết nối xã hội của bạn.
Điều này là rất rõ ràng với TikTok, nền tảng này chủ yếu phục vụ người dùng những nội dung do người lạ tạo ra thay vì những người họ biết hoặc theo dõi.
Mọi người đang đăng bài ít hơn. Tỷ lệ người Mỹ nói rằng họ thích “phơi bày" cuộc sống của mình trực tuyến đã giảm từ 40% xuống 28% kể từ năm 2020. Các cuộc thảo luận của mọi người đang chuyển từ dòng trạng thái mở (news feed) sang các nền tảng đóng, chẳng hạn như WhatsApp và Telegram. Ở Việt Nam thì đó là các nhóm kín trên Messenger và Zalo.
Thanh lý Evergrande: 5 điều cần biết về điều gì sẽ xảy ra tiếp theo
Trong tuần này, Một tòa án ở Hồng Kông ra phán quyết đưa Evergrande vào tình trạng thanh lý. Với khoản nợ hơn 300 tỷ USD, “người khổng lồ chân đất sét" này đang là tâm điểm của cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc.
Phán quyết được đưa ra bởi một tòa án tại Hồng Kông. Trong khi việc thực thi lệnh này sẽ phụ thuộc vào các tòa án và quan chức ở Trung Quốc đại lục, nơi nắm giữ phần lớn tài sản của Evergrande.
Nikkei Asia đăng bài về “5 điều cần biết” đối với việc thanh lý Evergrande.
Một là, những tài sản nào sẽ được bán?
Tòa án Tối cao Hồng Kông đã chỉ định công ty tư vấn Alvarez & Marsal (A&M) làm cơ quan thanh lý chính thức. A&M sẽ phải làm việc với ban quản lý của Evergrande. Họ có chung quan tâm đến việc tái cơ cấu, duy trì hoạt động của Evergrande đối với những dự án nào có thể duy trì, “càng nhiều càng tốt".
Hai là, quá trình thanh lý sẽ mất bao lâu?
Với quy mô và độ phức tạp của Evergrande, việc thanh lý nó có thể mất nhiều năm, ít nhất từ 2 đến 3 năm.
Ba là, phán quyết của Hồng Kông sẽ được chính quyền đại lục thực thi như thế nào?
Câu trả lời còn để ngỏ.
Bốn là, những tác động đối với các nhà phát triển Trung Quốc đang gặp khó khăn khác là gì?
Evergrande tạo ra tiền lệ để áp dụng biện pháp thanh lý tương tự với bất cứ tập đoàn bất động sản nào gặp khó khăn. Tuy nhiên đánh giá tác động vào lúc này vẫn chưa rõ ràng.
Năm là, những tác động đối với thị trường tài chính là gì?
Tác động trực tiếp của lệnh thanh lý dự kiến sẽ hạn chế, vì thị trường tài chính đã định giá trước về sự thất bại của Evergrande.
Tai nghe Vision Pro của Apple mở ra kỷ nguyên mới của công nghệ cá nhân
Apple bắt đầu mở bán tai nghe Vision Pro (giá 3.499 USD) và gây ra cơn sốt nhẹ trong giới công nghệ cũng như các tín đồ của Táo khuyết.
Bài trên Economist dự báo về xu hướng các hãng công nghệ tạo ra định dạng thiết bị mới để thay thế điện thoại thông minh. Sự phát triển nhanh chóng của AI, có khả năng khiến các thiết bị hiện tại nhanh chóng trở nên lỗi thời, cũng được coi là yếu tố chính dẫn đến bối cảnh phần cứng tiêu dùng đang thay đổi.
Tuy nhiên, các thiết bị mới (ví dụ như tai nghe Vision Pro) cũng gặp phải không ít thách thức, chẳng hạn như sự hấp dẫn về thiết kế, tiện ích và độ phức tạp trong sản xuất, và nhất là giá quá cao sẽ hạn chế tiếp cận của người dùng.
6 câu hỏi nên hỏi ở điểm giữa sự nghiệp của bạn
Năm hết Tết đến là lúc phù hợp để nhìn lại đời mình. Vừa hay Harvard Business Review đăng bài gợi ý 6 câu hỏi khi bạn ở tuổi trung niên, cũng là quãng giữa sự nghiệp của mình.
1. Tôi sẽ hối hận vì đã không làm hoặc học được điều gì sau 10 năm nữa?
Lợi ích của việc già đi là bạn có thể nhìn thấy tương lai, nghĩa là thấy được sự hối tiếc dự đoán trước, bao gồm việc tưởng tượng sự thất vọng trong tương lai nếu hôm nay bạn không thực hiện điều gì đó.
Let's Do It!
2. Làm thế nào để tôi đạt được mục đích của mình?
Hãy có một kế hoạch của chính bạn, kế hoạch mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như khi bạn ở tuổi thanh niên.
3. Tôi đã phát triển được khả năng thành thạo hoặc năng khiếu nào để có thể cống hiến cho thế giới?
Bạn thành thạo nhất kỹ năng nào? Điểm mạnh của bạn là gì?
4. Tôi muốn một ngày của mình diễn ra như thế nào?
Hãy cân nhắc xem bạn muốn sử dụng thời gian như thế nào, bạn muốn tương tác với ai và bạn muốn làm gì ngoài công việc.
5. Tôi sẵn sàng thực hiện những đánh đổi nào - hoặc không còn sẵn sàng thực hiện nữa?
Cân nhắc cẩn thận các giá trị và ưu tiên của bạn trong phần đời còn lại.
6. Điều gì đang trở nên tốt đẹp hơn trong cuộc sống của tôi?
Trí nhớ suy sụp, khớp xương kêu cót két, bốc hỏa, năng lượng suy giảm - những thách thức và sự phẫn nộ liên quan đến việc già đi đều đã quá quen thuộc. Nhưng thay vì tập trung vào chúng, bạn nên thay đổi suy nghĩ để đánh giá cao những mặt tích cực của sự lão hóa: trí tuệ bạn có được, những kinh nghiệm bạn tích lũy và sự phát triển cá nhân mà bạn đã đạt được.
Sự thay đổi quan điểm này không chỉ là sự lạc quan viển vông; nó có thể mang lại những lợi ích thực sự, hữu hình cho sức khỏe và tuổi thọ của bạn. Một nghiên cứu cho thấy những người có nhận thức tích cực về sự lão hóa sống lâu hơn trung bình 7,5 năm so với những người có quan điểm tiêu cực.
50 phim hay nhất trên Netflix hiện nay
Tuần này tôi xem “Vầng trăng máu" - đang chiếu miễn phí trên Apple TV. Phim hay nhưng rất dài, hơn 3 tiếng, nếu bạn có thời gian thì nên xem.
Tôi cũng lướt qua hai loạt phim về người châu Á ở Mỹ trên Netflix, “The Brothers Sun” và “Beef", nhưng thấy khá nhạt nhẽo nên xem một, hai tập rồi next.
Nytimes lên danh sách 50 phim hay nhất trên Netflix hiện nay. Top 5 có trên Netflix Việt Nam:
'Chicken Run: Dawn of the Nugget' (2023)
Tạm biệt. Hẹn gặp lại vào tuần tới.
Vào Chủ nhật, tôi điểm vài nội dung đáng chú ý trong tuần để lưu lại và chia sẻ với mọi người. Hãy để lại địa chỉ email để tôi có thể gửi trực tiếp tới bạn mỗi khi có bài mới nhé.