Elon Musk và Vivek Ramaswamy: Kế hoạch DOGE cải tổ chính phủ
Theo hướng dẫn của Tòa án Tối cao, chúng tôi sẽ đảo ngược tình trạng lạm quyền hành pháp kéo dài hàng thập kỷ qua.
Quốc gia của chúng ta được thành lập dựa trên ý tưởng cơ bản rằng những người chúng ta bầu ra sẽ điều hành chính phủ. Nhưng đó không phải là cách nước Mỹ hoạt động ngày nay. Hầu hết các sắc lệnh hành pháp không phải là luật do Quốc hội ban hành mà là "các quy tắc và quy định" do các viên chức không được bầu ban hành - hàng chục nghìn người trong số họ mỗi năm. Hầu hết các quyết định thực thi của chính phủ và các khoản chi tiêu tùy ý không phải do tổng thống được bầu một cách dân chủ, hoặc thậm chí là những người được ông bổ nhiệm chính trị đưa ra, mà là hàng triệu công chức không được bầu, không được bổ nhiệm trong các cơ quan chính phủ, những người tự cho rằng mình không bị sa thải nhờ các biện pháp bảo vệ công chức.
Điều này phản dân chủ và trái ngược với tầm nhìn của những người sáng lập nước Mỹ. Nó gây ra chi phí trực tiếp và gián tiếp lớn cho người nộp thuế. Rất may, chúng ta có cơ hội lịch sử để giải quyết vấn đề. Vào ngày 5 tháng 11, cử tri đã quyết định bầu ngài Donald Trump với nhiệm vụ thay đổi toàn diện, và họ xứng đáng có được điều đó.
Tổng thống đắc cử Trump đã yêu cầu hai chúng tôi (Elon Musk và Vivek Ramaswamy) lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ mới thành lập, còn gọi là DOGE, để cắt giảm quy mô của chính phủ liên bang. Bộ máy quan liêu cố hữu và ngày càng phát triển đại diện cho mối đe dọa hiện hữu đối với nền cộng hòa của chúng ta, và các chính trị gia đã tiếp tay cho nó quá lâu. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang nỗ lực làm mọi thứ khác đi.
Chúng tôi là những doanh nhân, không phải là chính trị gia. Chúng tôi sẽ phục vụ như những tình nguyện viên bên ngoài hệ thống, không phải là các quan chức hoặc nhân viên liên bang. Không giống như các ủy ban chính phủ hoặc ủy ban cố vấn, chúng tôi sẽ không chỉ viết báo cáo hoặc cắt băng khánh thành. Chúng tôi sẽ cắt giảm chi phí.
Chúng tôi đang hỗ trợ nhóm chuyển giao của tổng thống đắc cử Trump xác định và thuê một đội tinh gọn gồm những người ủng hộ một chính phủ nhỏ hơn, bao gồm một số bộ óc kỹ thuật và pháp lý sắc sảo nhất ở Hoa Kỳ. Đội này sẽ làm việc chặt chẽ trong chính quyền mới với Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng. Hai chúng tôi sẽ tư vấn cho DOGE ở mọi bước để theo đuổi ba loại cải cách chính: (i) bãi bỏ quy định, (ii) cắt giảm hành chính và (iii) tiết kiệm chi phí.
Chúng tôi sẽ tập trung đặc biệt vào việc thúc đẩy thay đổi thông qua hành động của cơ quan hành pháp dựa trên luật hiện hành thay vì thông qua luật mới. Ngôi sao phương Bắc của chúng tôi cho cải cách sẽ là Hiến pháp Hoa Kỳ, tập trung vào hai phán quyết quan trọng của Tòa án Tối cao được ban hành trong nhiệm kỳ của Tổng thống Biden.
Trong vụ West Virginia kiện Cơ quan Bảo vệ Môi trường (2022), các thẩm phán đã phán quyết rằng cơ quan chính phủ không được ban hành quy định liên quan đến các vấn đề kinh tế hoặc chính sách lớn trừ khi có sự ủy quyền cụ thể từ Quốc hội. Trong vụ Loper Bright kiện Raimondo (2024), tòa án đã lật ngược học thuyết Chevron và quyết định rằng tòa án liên bang không nên tiếp tục nhượng bộ cho cách các cơ quan liên bang diễn giải luật pháp hoặc thẩm quyền lập quy tắc của chính họ. Hai phán quyết này cho thấy nhiều quy định liên bang hiện tại đã vượt quá thẩm quyền mà Quốc hội cho phép theo luật.
DOGE sẽ làm việc với các chuyên gia pháp lý được “nhúng” trong các cơ quan chính phủ, được hỗ trợ bởi công nghệ tiên tiến, để áp dụng các phán quyết này vào các quy định liên bang do các cơ quan đó ban hành. DOGE sẽ trình danh sách các quy định này cho Tổng thống Trump, người có thể, bằng hành động hành pháp, ngay lập tức tạm dừng việc thực thi các quy định đó và khởi xướng quá trình xem xét hủy bỏ. Điều này sẽ giải phóng người dân và doanh nghiệp khỏi các quy định bất hợp pháp chưa bao giờ được Quốc hội thông qua và kích thích nền kinh tế Hoa Kỳ.
Khi Tổng thống hủy bỏ hàng nghìn quy định như vậy, những người chỉ trích sẽ cho rằng đây là hành động lạm quyền hành pháp. Tuy nhiên, thực tế đây là việc sửa chữa sự lạm quyền hành pháp trước đây, khi hàng nghìn quy định được ban hành mà không có sự phê chuẩn của Quốc hội. Tổng thống cần tôn trọng quyền lập pháp của Quốc hội, chứ không phải phục tùng các quan chức quan liêu trong các cơ quan liên bang. Việc sử dụng sắc lệnh hành pháp để thay thế lập pháp bằng cách thêm các quy định rườm rà mới là vi phạm Hiến pháp, nhưng việc dùng sắc lệnh hành pháp để thu hồi những quy định sai trái là hợp pháp và cần thiết để tuân theo các phán quyết mới đây của Tòa án Tối cao. Sau khi các quy định này được hủy bỏ hoàn toàn, một tổng thống tương lai không thể đơn giản khôi phục lại chúng mà phải yêu cầu Quốc hội phê duyệt lại.
Việc giảm mạnh các quy định liên bang tạo ra một logic hợp lý về mặt công nghiệp để cắt giảm số lượng lớn nhân sự trong bộ máy hành chính. DOGE dự định làm việc với các nhân sự được bổ nhiệm trong các cơ quan để xác định số lượng nhân viên tối thiểu cần thiết, đảm bảo cơ quan đó vẫn thực hiện được các chức năng được Hiến pháp cho phép và luật pháp quy định. Số nhân viên liên bang cần cắt giảm nên tỷ lệ thuận với số quy định bị hủy bỏ: không chỉ cần ít nhân viên hơn để thực thi ít quy định hơn, mà cơ quan cũng sẽ ban hành ít quy định hơn khi thẩm quyền của họ được giới hạn đúng mức. Những nhân viên bị cắt giảm sẽ được đối xử với sự tôn trọng, và mục tiêu của DOGE là hỗ trợ họ chuyển sang làm việc trong khu vực tư nhân. Tổng thống có thể sử dụng các luật hiện hành để cung cấp các ưu đãi cho việc nghỉ hưu sớm và hỗ trợ tài chính khi tự nguyện rời khỏi vị trí nhằm đảm bảo một quá trình chuyển đổi suôn sẻ.
Theo quan niệm thông thường, các quy định bảo vệ công chức liên bang ngăn cản tổng thống hoặc các quan chức được bổ nhiệm của ông sa thải nhân viên liên bang. Mục đích của những quy định này là bảo vệ nhân viên khỏi bị trả thù chính trị. Tuy nhiên, luật pháp cho phép thực hiện các "cắt giảm nhân sự" mà không nhắm vào từng cá nhân cụ thể. Luật còn trao quyền cho tổng thống ban hành "các quy tắc điều chỉnh dịch vụ cạnh tranh". Quyền hạn này khá rộng. Các tổng thống trước đây đã sử dụng quyền này để sửa đổi quy định về công chức bằng sắc lệnh hành pháp, và Tòa án Tối cao đã khẳng định—trong các vụ Franklin v. Massachusetts (1992) và Collins v. Yellen (2021)—rằng họ không bị ràng buộc bởi Đạo luật Thủ tục Hành chính khi làm điều này.
Với thẩm quyền này, tổng thống Trump có thể ban hành nhiều quy tắc để kiềm chế sự phình to của bộ máy hành chính, từ việc sa thải trên diện rộng cho đến việc chuyển địa điểm các cơ quan liên bang ra khỏi khu vực Washington. Việc yêu cầu nhân viên liên bang phải đến văn phòng làm việc năm ngày mỗi tuần sẽ dẫn đến một làn sóng tự nguyện nghỉ việc mà chúng tôi hoàn toàn hoan nghênh: Nếu nhân viên liên bang không muốn đến nơi làm việc, người đóng thuế Mỹ không nên phải trả tiền cho họ để hưởng "đặc quyền thời Covid" là làm việc ở nhà.
Cuối cùng, chúng tôi tập trung vào việc tiết kiệm chi phí cho người đóng thuế. Một số người hoài nghi đặt câu hỏi rằng DOGE có thể cắt giảm bao nhiêu chi tiêu liên bang chỉ bằng các hành động hành pháp. Họ dẫn chứng Đạo luật Kiểm soát Chi tiêu năm 1974, quy định tổng thống không thể ngừng các khoản chi tiêu đã được Quốc hội phê duyệt. Tổng thống Trump trước đây đã cho rằng đạo luật này là vi hiến, và chúng tôi tin rằng Tòa án Tối cao hiện tại có khả năng sẽ đồng tình với ông về vấn đề này.
Tuy nhiên, ngay cả khi không dựa vào quan điểm này, DOGE vẫn sẽ giúp chấm dứt tình trạng chi tiêu vượt mức của chính phủ liên bang bằng cách nhắm đến hơn 500 tỷ USD chi tiêu hàng năm không được Quốc hội cho phép hoặc bị sử dụng sai mục đích. Từ 535 triệu USD mỗi năm cho Tập đoàn Truyền thông Công cộng, 1,5 tỷ USD tài trợ cho các tổ chức quốc tế, đến gần 300 triệu USD cho các nhóm như Planned Parenthood…
Quy trình mua sắm của chính phủ liên bang cũng đang gặp nhiều vấn đề nghiêm trọng. Nhiều hợp đồng liên bang đã không được kiểm tra lại trong nhiều năm. Việc thực hiện các cuộc kiểm toán quy mô lớn trong thời gian tạm ngừng thanh toán sẽ mang lại khoản tiết kiệm đáng kể. Gần đây, Bộ Quốc phòng đã không vượt qua được lần kiểm toán thứ bảy liên tiếp, cho thấy lãnh đạo cơ quan này gần như không biết chính xác ngân sách hàng năm hơn 800 tỷ USD của họ được chi tiêu như thế nào.
Những người chỉ trích cho rằng chúng ta không thể giảm đáng kể thâm hụt ngân sách liên bang nếu không nhắm đến các chương trình phúc lợi lớn như Medicare và Medicaid, vốn cần sự thu nhỏ từ phía Quốc hội. Tuy nhiên, quan điểm này làm lu mờ thực tế về mức độ lãng phí, gian lận và lạm dụng khổng lồ mà hầu hết người đóng thuế muốn loại bỏ. DOGE đặt mục tiêu giải quyết vấn đề này bằng cách xác định các hành động hành pháp chính xác, mang lại khoản tiết kiệm ngay lập tức cho người đóng thuế.
Với sự ủy nhiệm mạnh mẽ từ cử tri và tỷ lệ 6-3 nghiêng về đường lối bảo thủ tại Tòa án Tối cao, DOGE đang có cơ hội lịch sử để tái cấu trúc và thu nhỏ chính phủ liên bang. Chúng tôi đã sẵn sàng đối mặt với sự phản kháng từ các nhóm lợi ích cố thủ ở Washington và tin rằng mình sẽ thành công. Đây là thời điểm cần hành động quyết liệt.
Mục tiêu cao nhất của chúng tôi là DOGE sẽ hoàn thành sứ mệnh vào ngày 4/7/2026—thời điểm chúng tôi đặt ra làm hạn chót cho dự án này. Không có món quà sinh nhật nào tốt hơn dành cho đất nước nhân dịp kỷ niệm 250 năm ngày độc lập, bằng việc mang lại một chính phủ liên bang khiến những người sáng lập đất nước tự hào.
Ông Musk là Giám đốc điều hành của SpaceX và Tesla. Ông Ramaswamy, một doanh nhân, là tác giả của cuốn sách gần đây nhất có tên "Truths: The Future of America First" và từng là ứng cử viên cho đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa năm 2024. Tổng thống đắc cử Trump đã bổ nhiệm họ làm đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE). Bài viết phản ánh quan điểm của hai doanh nhân này, không phải quan điểm của blog “Xu hướng mới”.
